17/04/2020 tarihli ve 31102 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ve 4857 Sayılı İş Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştır.
4447 Sayılı Kanuna eklenen geçici 24. Madde ile;
- “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.
- Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
- Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır.”
Bu hükümlere göre;
- 17/04/2020 tarihi itibariyle iş akdi devam etmekte olup, işveren tarafından ücretsiz izne ayrılmış olan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler (17/04/2020 tarihinden önce ücretsiz izne ayrılmış olanlar bu tarihe kadarki ücretsiz izin süresi için bu hükümden yararlanamayacaktır.),
- 15/03/2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51’inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen (İşsizlik ödeneğine hak kazanacak nedenlerle) ve aynı Kanunun diğer hükümlerine göre (Son 3 Yılda 600 Gün ve Son 120 Gün Şartı) işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla nakdi ücret desteğinden yararlanacaklardır. Nakdi ücret desteği günlük 39,24 TL, aylık 1.177,2 TL (Net 1.168,27 TL) olarak belirlenmiştir.
- Ücretsiz izine çıkarılan çalışanların ücret desteği aldığı sürelerde fiilen çalıştırıldıkları tespit edilmesi halinde işverenlere her ay için ayrı ayrı idari para cezası verilecek olup, ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
4447 Sayılı Kanuna eklenen geçici 25. Madde ile;
- “29.02.2020 tarihinden itibaren İşverenlerin yaptıkları zorlayıcı (Covid-19) sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecektir.”
- İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir. Bu sebeple KÇÖ işçi listelerinin yeniden gözden geçirilmesi ve bildirimde bulunacak listelerdeki çalışanların uygun şartları taşıyıp taşımadıkları işkur işveren temsilcisi ile irtibat kurularak teyit edilmesi işverenlerin hatalı bildirimlerinin önüne geçilecektir.
4857 Sayılı Kanuna eklenen geçici 10. Madde ile;
- “Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.
- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.
- Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir.”
Bu hükümlere göre;
- 17/04/2020 ile 17/06/2020 tarihleri arasında 4857 Sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş ve hizmet sözleşmeleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında feshedilemeyecektir.
- 17/04/2020 ile 17/06/2020 tarihleri arasında işverenler işçiyi kısmen yada tamamen ücretsiz izine ayırabileceklerdir. Bu ücretsiz izin işçiye haklı nedenlerle iş akdini fesih hakkı vermemekle birlikte, işçiden onay alma zorunluluğu bulunmamaktadır.
- 17/04/2020 ile 17/06/2020 tarihleri arasında iş sözleşmesini, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında fesheden işveren yada işveren vekiline, her işçin ayrı ayrı idari para cezası uygulanacaktır.