Hatırlanacağı üzere, 23.03.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2017/9962 No.lu Karar ile son üç takvim yılı itibariyle, yıllık ortalama ihracatı;
– 1 milyon ABD doları (1 milyon dahil) ile 10 milyon ABD doları arasında olan firmaların 1 (bir) yetkilisine,
– 10 milyon ABD doları (10 milyon dahil) ile 25 milyon ABD doları arasında olan firmaların 2 (iki) yetkilisine,
– 25 milyon ABD doları (25 milyon dahil) ile 50 milyon ABD doları arasında olan firmaların 3 (üç) yetkilisine,
– 50 milyon ABD doları (50 milyon dahil) ile 100 milyon ABD doları arasında olan firmaların 4 (dört) yetkilisine,
– 100 milyon ABD doları (100 milyon dahil) üzerinde olan firmaların 5 (beş) yetkilisine,
hususi damgalı pasaport verilebilme imkanı getirilmişti.
Bu defa 11 Kasım 2019 tarih ve 30945 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 1770)” ile daha önceki Kararda yer alan “1 milyon ABD Doları” ibaresi “500 bin ABD Doları” olarak değiştirilmiştir. Böylece, ihracatçılara verilecek hususi damgalı pasaport için aranan asgari yıllık ortalama ihracat tutarı 1 milyon ABD dolarından 500 bin ABD dolarına düşürülmüştür.
Diğer taraftan son üç yılın herhangi birinde ihracat yapılmamış olunsa bile son üç yılın ihracat ortalamasının yukarıda yer alan haddi yakalaması halinde de bu imkandan faydalanılmaktadır.
Buna ilaveten, bu şekilde son üç takvim yılı itibarıyla belirtilen tutarda yıllık ortalama ihracat yapan firmaların yetkililerinden kendilerine hususi damgalı pasaport yerilecek kişilerin;
– 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına çarptırılmamış olmaları,
– ya da affa uğramış olsa bile; Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamaları,
gerekmektedir.
Bu kişilerin, ayrıca devletin güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya topluluklara üyelik, mensubiyet, iltisak ya da bunlarla irtibatlarının bulunmaması kaydıyla, iki yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilebilmektedir.
Bu Karar uyarınca hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eş ve çocuklarına hususi damgalı pasaport verilememektedir.
Belirtilen tutarda mal ihracatı yapan firmalar, resmi dış ticaret istatistikleri esas alınarak Ekonomi Bakanlığınca belirlenmekte olup her yılın 15 Şubat tarihine kadar bölge müdürlükleri ile ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerine bildirilmektedir.
Serbest bölgede faaliyet gösteren firmaların yurt dışına satışları 500 bin dolarlık ihracat tutarının hesaplanmasında dikkate alınmakta olup yurt içinden serbest bölgeye getirilerek üretim veya işleme faaliyetine tabi tutulmadan yurt dışına yapılan satışlar ise bu hesaplamada dikkate alınmamaktadır.
İhracat yapan firmaların sahipleri, ortakları veya çalışanlarına hususi damgalı pasaport verilebilmekle birlikte, firmanın sahip veya ortaklarının bir tüzel kişi olması halinde ise bu tüzel kişiliğin sahipleri, ortakları veya çalışanlarına da hususi damgalı pasaport verilebilmektedir.
Hususi damgalı pasaport müracaatı, İçişleri Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığınca müştereken belirlenen talep formu aracılığıyla yapılmakta olup, müracaat sahibi tarafından eksiksiz olarak doldurulan ve imzalanan talep formu, firmayı temsil ve ilzama yetkili kişi/kişiler tarafından da imzalanarak, firmanın üyesi olduğu ihracatçı birliğine sunulmakta, müracaat sahibinin firma yetkilisi olduğunu ve talep formunu imzalayan firmayı temsil ve ilzama yetkili kişi/kişilerin anılan yetkiyi haiz olduklarını tevsik etmeye yönelik belgeler müracaat sahibi tarafından talep formuna eklenmektedir.
İhracatçı birliği, müracaat sahibinin firma yetkilisi olduğuna ve talep formunu imzalayan firmayı temsil ve ilzama yetkili kişi/kişilerin anılan yetkiyi haiz olduklarına dair ibraz edilen belgeleri incelemekte, talep formundaki tüm bilgilerin tam ve doğru olarak doldurulduğuna ilişkin kontroller yapıldıktan sonra form, firmanın üyesi olduğu ihracatçı birliği yönetim kurulu başkanı veya yetkilendireceği başkan yardımcısı tarafından imzalanmaktadır.
Eksiksiz olarak doldurularak imzalanan talep formu, onaylanmak üzere bölge müdürlüğüne sunulmakta, talep formundaki tüm bilgiler tam ve eksiksiz olarak doldurtularak firmada pasaport alabilecek yetkili kişi sayısı açısından da gerekli kontroller yapıldıktan sonra form, bölge müdürü veya yetkilendireceği bölge müdür yardımcısı tarafından onaylanmaktadır.
Sonrasında müracaat, bölge müdürlüklerince onaylanan talep formu ve gerekli diğer belgelerle birlikte şahsen yapılmaktadır.
Hususi damgalı pasaport alan firma yetkilileri, hususi damgalı pasaport alabilme şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşıldığı veya pasaportun geçerlilik süresi içerisinde bu şartlardan herhangi birini kaybettiği tarihi izleyen 15 gün içerisinde hususi damgalı pasaportlarını iade etmekle yükümlü olup bu durum, firma tarafından derhal formu onaylayan bölge müdürlüğüne, bölge müdürlüğünce derhal pasaportu veren il emniyet müdürlüğüne bildirilir ve pasaport emniyet müdürlüğünce iptal edilir.
İade yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen firma yetkililerine ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen firmanın diğer yetkililerine on yıl müddetle hususi damgalı pasaport verilmez.