Bülten 2018-19 Sıfır Otomobil Satışlarında ÖTV ve Fiyat İndirimine Gidildi

Bülten: 2018/19
24.09.2018  

Ülkemiz vergi sistemi AB uyum süreciyle birlikte mevzuat bazında çağdaş seviyelere getirilmiş olmakla birlikte, uygulama halen olması gereken düzeyde değildir. Nitekim dünya genelinde yapılacak sıralama sonuçlarına göre Türkiye toplam vergi gelirleri içinde dolaylı vergileri en yüksek paya sahip ülkelerden birisi olarak yerini almaktadır.

Diğer taraftan dolaylı vergilerin vergi adaletine ters düşen vergiler olduğu diğer bir ifade ile, bu vergilerin yapısı itibariyle zengine az fakire ise fazla yük yüklediği herkesçe kabul bilinmektedir. Örneğin ücretli çalışan birisi de sıfır araba satın alıp deposuna benzin alınca aynı vergiyi ödemekte, işveren (zengin) de araba satın alıp deposuna benzin alınca aynı vergiyi ödemektedir.

Bunun düzeltilememesinin sebeplerinden bir kısmı, denetim ve verilendirme sisteminin yapısal sorunları, piyasa derinliğinin yeterli seviyede olmaması, mükellef bilincinin yeterince gelişmemiş olması vb olarak sayılabilir.

Fakat asıl sebeplerinden bir tanesi de bu vergilerin maliye politikası aracı olarak kullanılmasıdır. Bu tür vergiler bazı dönemlerde, bütçe gelirlerini artırmaktan daha çok politika aracı olarak kullanılmakta, örneğin belli ürünlerde yapılacak ÖTV artışı, o malı nispi olarak daha pahalı hale getireceği için bunun yerine ihtiyaçların yurt içinde üretilen başka mallarla ikame edilmesine yahut o mala olan talebin kısılmasına olanak vermektedir. Tersi durumda, ÖTV azaltımı durumunda ise o mala olan talep artmakta, buna bağlı olarak ta malın tüketimi artmaktadır.

Son dönemlerde ülkemizde yaşanan başta ekonomik sorunlar gözetilerek olsa gerek, Cumhurbaşkanı Erdoğan imzası ile (24 Eylül Pazartesi günü) yayımlanan kararla, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu kapsamında yer alan otomobil vb araçların ÖTV matrahı (vergisiz fiyat limitleri) ve oranları yeniden tespit edildi. Böylece döviz kurundaki artışın otomobil pazarına olumsuz etkilerini azaltabilmek amacıyla Özel Tüketim Vergisi oranlarına esas matrahlar ve vergi oranları değiştirilerek otomobil fiyatlarının nispeten ucuzlaması ve piyasasının canlanması hedeflendi.

Buna göre;

• motor silindir hacmi 1600 cc ve altı araçlar için ÖTV matrahının alt limiti yüzde 52 artışla 46 bin TL’den 70 bin TL’ye, üst limiti ise yüzde 50 artışla 80 bin TL’den 120 bin TL’ye yükseltildi.
• Matrahı 70 bin TL’yi aşmayan araçlar için ÖTV oranı % 45, 70 bin lirayı aşıp 120 bin lirayı aşmayanların oranı % 50, matrahı 120 bin TL’yi aşan 1.6 litre ve altı araçlarda ise ÖTV oranı % 60 olarak belirlendi.
• Motor gücü 50 kilovatı geçip motor silindir hacmi 1800 cc’yi geçmeyen elektrik araçlar için ÖTV matrahının limitleri normal motorlu araçlarla aynı olarak belirlendi.
• Vergi matrahı 85 bin TL’nin altındaki araçlarda ÖTV oranı % 45 olurken, 135 bin TL’yi aşmayanlarda bu % 50, 135 bin TL’nin üzerindeki araçlarda ise % 60 oldu. Matrah değeri 170 bin TL’nin altındaki araçlarda ise vergi oranı % 100 olurken, 170 bin TL’nin üzerindeki araçlarda ÖTV % 110 olarak belirlendi.
• Motor silindir hacmi 2000 cc’yi geçenler için ise limitler 170 bin TL’yi aşmayanlar ve 170 bin TL’yi aşanlar olarak belirlendi. 170 bin TL’yi aşmayanların vergisi % 100 ve % 110 olurken, 170 bin TL’yi aşanların ise ÖTV oranı % 160 olarak belirlendi.

ÖTV hesaplanırken aracın motor silindir hacminin yanı sıra o aracın fiyatı da ÖTV oranın belirlenmesinde etkili olmakta, diğer bir ifade ile aynı silindir hacmine sahip araçtan, ucuz olanından daha az oranda ÖTV, pahalı olanından daha fazla oranda ÖTV alınmaktadır. Örneğin 1600 cc’den düşük motor hacmine sahip olup (KDV, ÖTV olmaksızın / vergisiz) fabrika çıkış fiyatı yahut gümrük giriş fiyatı 40.000 TL üzeri olan bir aracın vergili fiyatı 71.700,00 TL iken aynı motor hacmine sahip fakat vergisiz fiyatı 70.000,00 TL üzeri olan aracın vergili fiyatı ise 133.200,00 TL olmaktadır.

Yapılan düzenlemede bir diğer dikkat çekici husus, MTV’de de olduğu gibi, 1600 cc’ye kadar motor hacmine sahip ve görece daha ucuz durumda olan motorlu araçlarda da ÖTV oranları düşük tutularak bu araçlar daha yüksek motor hacmine sahip araçlara kıyasla daha cazip halde tutulmaya çalışılmıştır.

Fikir vermesi amacıyla 90 bin 100 bin bandındaki bir araç için ÖTV oranlarının yeniden belirlenmesi sonrası oluşan fiyat avantajına aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

Görüldüğü üzere, baz fiyatı 55.000,00 TL olan bir aracın ÖTV oranlarındaki yeni düzenleme sonrasında (ÖTV ve KDV dahil) fiyatı 3.245,00 TL ucuzlamaktadır.