Yolcu Beraberinde Yurtdışından Getirilen Telefon Kullanım İzin Harcı 1.500,00 TL Olarak Yeniden Belirlendi
1- Yapılan Yasal Değişiklik
19 Temmuz 2019 tarih ve 30836 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yolcu Beraberinde Getirilen Telefon Kullanım Harcı Tutarının Yeniden Belirlenmesine Dair Karar (Karar Sayısı: 1314)” ile 492 Sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (8) sayılı tarifenin “VIII- Yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı” başlıklı bölümünün (1) numaralı fıkrasında yer alan maktu harç tutarı 1.500,00 TL olarak yeniden belirlendi.
Bu değişiklik ile Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifenin “VIII-Yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izni harcı” başlıklı bölümünün (1) numaralı fıkrası aşağıdaki gibi olmuştur.
| 1.Ticari mahiyette olmaksızın, yolcuların kendi kullanımları için yurt dışından getirdikleri alıcısı bulunan verici portatif telsiz telefon cihazları kullanım izni (Söz konusu harç, elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması işleminden önce ödenir. Elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması için yapılan başvuru sırasında harcın ödendiğine ilişkin belge aranır ve harç ödenmeden kayıt işlemi yapılmaz. Harç ödenmeden kayıt işlemi yapılan ve kullanıma açılan cihazlar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından kullanıma kapatılır. Ödenmeyen harç %50 fazlasıyla ilk kayıt tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanuna göre hesaplanan gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Bu tahsilat yapılmadan cihaz kullanıma açılamaz.) | 1.500,00 TL |
Yeni haliyle bahsi geçen (1) numaralı fıkra hükmüne göre, ticari mahiyette olmaksızın, yolcuların kendi kullanımları için yurt dışından getirdikleri (alıcısı bulunan verici portatif telsiz) telefon cihazları kullanım izni, 1.500,00 TL tutarında harca tabi olup söz konusu harç, elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması işleminden önce ödenmekte ve elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması için yapılan başvuru sırasında harcın ödendiğine ilişkin belge görülmeden, harç ödenmeden kayıt işlemi yapılamamaktadır.
Harç ödenmeden kayıt işlemi yapılan ve kullanıma açılan cihazlar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından kullanıma kapatılmakta ve ödenmeyen yahut eksik ödenen harç %50 fazlasıyla ilk kayıt tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanuna göre hesaplanan gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmekte, bu tahsilat yapılmadan cihaz kullanıma açılamamaktadır.
2- Yasal Değişiklik Yapılmasına Yol Açan Nedenler
Bilindiği üzere Ülkemizde birçok üründe gerek kamu hizmetlerine finansman sağlamak gerekse tüketimi kısmak yahut iç piyasayı korumak amacıyla gümrükte yahut dahilde birden fazla vergi alınmakta bu da o malların yurtiçi fiyatının belirlenmesinde etken olmaktadır.
Örneğin cep telefonları iç piyasada satışa sunulmazdan evvel katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, TRT bandrolü gibi birden fazla vergiye tabi tutulmakta, firma karı da dikkate alındığında ithal edilen bir telefonun fiyatı, vergiler nedeniyle maliyetinin iki katına çıkabilmektedir.
Ülkeler arası bu fiyat farklılıkları, sektörde yeni yöntemlerin geliştirilmesine sebep olmakta ve bu defa seyahat vb amaçla yurtdışına gidenler dönüşte yanlarında cep telefonu getirerek bu telefonu kullanma yahut getirdikleri telefonları daha yüksek fiyata başkalarına satarak seyahatlerini amorti etme yolunu seçmektedirler. Bu suretle de vergiden kaçınmış olmaktadırlar.
Bu gerekçeyle 31.05.2012 tarihinde 6322 sayılı Kanun 20. Maddesi ile 492 sayılı Harçlar
Kanununda yapılan değişlikle, yolcu beraberi olarak getirilen cep telefonları için (100 TL) kullanım izin harcı getirilmişti. Kanuni tutar, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak 170,00 TL olmuştu.
Diğer taraftan o dönemdeki ekonomik dalgalanmalar ve özellikle ABD ile yaşanan ekonomik ve siyasi krize bağlı olarak başta ABD menşeili ürünler olmak üzere bazı malların gümrük vergilerinde artışa gidilmesi yurtdışından getirilen telefonların görece ucuz kalmasına yol açtı. Bunu telafi etmek amacıyla da 170,00 TL tutarındaki harç 500,00 TL’ye yükseltildi. Akabinde 01.01.2019 tarihinde diğer vergilerle birlikte bu tutar yeniden değerleme (%23,73) oranında artırılarak 618,60 TL oldu. Bu defa 1314 sayılı Karar ile de 20 Temmuz 2019 tarihinden geçerli olmak üzere 1.500,00 TL oldu.
Normalde herhangi bir vatandaş yurtdışına çıktığında, şahsi kullanımı amacıyla yanında bir adet cep telefonu getirebilmekte, bunu da harcını ödeyerek kullanıma açtırabilmektedir. Bu şekilde yurtdışından cep telefonu getirip kullanıma açtıran bir kişi 2 yıl geçmedikçe aynı yöntemle telefon getirememekte yahut 2 yıl içerisinde yine telefon getirmiş olsa dahi getirdiği telefonu kendi kimlik ve pasaport bilgilerini kullanarak kullanıma açtıramamaktaydı. Ancak 1 Mayıs 2019 itibariyle geçerli olmak üzere 15 Mayıs 2019 tarih ve 30775 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına 1111 sayılı Dair Cumhurbaşkanı Kararı ile 2 yıllk süre de 3 yıla çıkartılmıştı. Buna göre bir kişi üç takvim yılında ancak bir cep telefonu getirebilmekte, diğer bir ifade ile bir defa telefon getirdikten sonra üç yıl geçmedikçe tekrar telefon getirememektedir.
Nitekim bu şekildeki iyi niyetli düzenlemeler bir şekilde istismar edilmekte, rantın olduğu yerde alternatif yöntemler hızlıca devreye girmekte ve yurt dışına çıkan ancak yanında telefon getirmeyen kişilerin bilgileri kullanılarak, yüksek fiyatlı akıllı cep telefonları çok daha ucuz fiyatla iç piyasaya sunulmakta bu da fiyatları kırmakta, pazarda dengeleri bozmaktadır.
Bu tür yöntemlerle yolcu beraberinde getirilen telefonlar, resmi yollarla kayıt içine alınacak biçimde alış verişe konu olmadığı için ciddi vergi kaybına yol açmakta, döviz kurları nedeniyle iç piyasada zaten fiyatların yükselmiş olması pazarın daralmasına yol açmakta, kayıtlı işletmelere ve sektöre zarar vermektedir.
3- Yolcu Beraberi Gelen Telefon Kayda Alınması Süreci
Öncelikle, telefonun yolcu beraberinde (bizzat yolcunun üzerinde, cebinde, el çantasında) getirilmesi gerekmekte olup posta yahut kargo vb yöntemlerle getirilen telefonlar, gümrük mevzuatı gereği vergiye tabi olabilir yahut bu durum kaçakçılık kapsamında değerlendirilebilir.
Ayrıca yurtdışı giriş çıkış işleminin yasal yollardan yapılmış olması, pasaport yahut kimlik bilgilerine göre yurt dışı girişi çıkış işlemlerinin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün sorgulama ekranında yer alması gerekmektedir.
Getirilen telefonu kaydettirme süresi Türkiye’ye giriş yapılan tarihten itibaren 120 gün olup, bu süre içerisinde kaydı yaptırılmayan telefonların bir daha aynı kişi tarafından kayıt ettirilmesi imkanı kalmamaktadır.
Kayıttan önce 2019 yılı için yeni güncellenen 1.500,00 TL tutarındaki harcın, internet vergi dairesi üzerinden yahut vergi daireleri yada anlaşmalı banka şubeleri (Halk Bankası, Vakıflar Bankası, Denizbank, ING Bank, HSBC Bank, Şekerbank, Garanti Bankası, TC Ziraat Bankası, İş Bankası) aracılıyla ödenmesi gerekmektedir. Harç ödemesi esnasında yolcunun ad-soyad, TC kimlik numarasının yanı sıra kayıt edilmek istenen telefonun IMEI numarasının da bildirilmesi gerekmektedir.
Bir sonraki aşamada, e-devlet sisteminde yer alan ‘IMEI Kayıt’ menüsü üzerinden, IMEI numarası, telefon numarası, pasaport numarası ve Türkiye’ye giriş tarihi gibi bilgileri doldurularak kayıt yaptırılması gerekmektedir. Kayıt altına alınmak istenilen telefonda *#06# tuşlandığında IMEI numarası ekranda görülmektedir. Yanlış IMEI ile yapılan kayıtların düzeltilmesi mevzuat gereği mümkün olamamaktadır.
Türkiye’de yaşayan yabancı uyruklu kişilerin e-devlet sistemi üzerinden işlem yapmaları imkanı olmadığından, bu durumda olan (diplomat, askeri personel, öğrenci ve TR’de ikamet eden) kişilerin vergi dairesi ya da ilgili bankaya yatırılmış olan harç bedelinin ödendiğini gösteren makbuz aslı ve pasaport aslını ibraz etmek suretiyle ilgili GSM işletmecisine (Turkcell, Vodafone, Türk Telekom [Avea] ) ait abone kayıt merkezine müracaat etmesi halinde kayıt işlemini yaptırabilmeleri mümkündür.
18 yaşından küçük kişilerin de yurt dışından yolcu beraberinde cihaz getirebilme ve kendi adlarına kayıt yaptırma hakkı bulunmakta olup bu kişiler için kayıt başvuruları anne, baba ya da yasal temsilcilerinin kendi e-devlet sayfaları üzerinden başvuru türü olarak “çocuğumun bilgileri ile başvuru yapacağım” seçeneği işaretlenerek ve 18 yaşından küçük kişinin bilgileri kullanılmak suretiyle gerçekleştirilebilmektedir.
Diğer taraftan hangi cihazın kim tarafından yurda sokulduğu yönünde gümrükte henüz bir tespit yapılmadığından, başkasına getirtilen bir telefon son 4 ayda (120 gün içerisinde) yurtdışından gelen ve yanında telefon getirmemiş olan birinin kimlik ve giriş çıkış bilgileri kullanılarak ta işletilebilir.