Ülkemizde birçok üründe gerek kamu hizmetlerine finansman sağlamak gerekse tüketimi kısmak yahut iç piyasayı korumak amacıyla gümrükte yahut dahilde birden fazla vergi alınmakta bu da o malların yurtiçi fiyatının belirlenmesinde etken olmaktadır.
Bunun yanı sıra, bir çok vergi uygulamasında olduğu gibi gümrük vergisi uygulamasında da özellikle ticari amaç gütmeksizin belirli meğlağın altında gerçekleştirilen hareketler, kapsam dışı bırakılmaktadır.
Ancak ülkeler arası fiyat farklılıkları, aktörlerin dikkatini çekmekte, sosyal kültürel amaçlı getirilen bu tür muafiyat veya istisna uggulamaları, geliştirilen yeni yöntemlerle amacının dışnda kullanılmaktadır. Öyle olunca da mali otorite, iniyetli uygulamaları istismara yönelik geliştirilen bu yöntemlere karşı yeni tedbirler alma yoluna gitmektedir.
Nitekim, öncesinde yurtdışından yapılan alışverişlerde 22 euronun altındaki meblağlar için gümrük vegisi alınmaması yönünde düzenleme mevcutken, son dönemlerde basına da yansıdığı üzere “Amazon”, “Alibaba” gibi uygulamalar yoluyla başta Çin olmak üzere yurtdışından mektup yahut posta zarfı çerisinde kargo yoluyla on milyonlarca adet işlem gerçekleştirilmek suretiyle bu düzenleme istismar edilmeye başlanmıştır.
Bunun önüne geçebilmek amacıyla, 15 Mayıs 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 1111 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 44458 sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ile, kitap veya benzeri basılı yayın hariç olma üzere, bedeli 1500 euroyu geçmemek şartıyla posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın değeri üzerinden;
– Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %18,
– Diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20,
– 06/06/202 Tarih ve 4760 sayılı ÖTV Kanununa ekli (IV) sayılı listede yer alan eşya olması durumunda yukarıda yer alan oranlara ilavete %20,
oranında tek ve maktu bir vergi tahsil edilmesi kararlaştırılmıştır.
31 Mayıs 2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan bu uygulama sonrasında, geliş yerine (AB yahut AB dışı ülkeler) ve ürün türüne (ÖTV Kanununa ekli IV sayılı Listede yer alıp almamasına) göre, posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla yurda gelen ürünler üzerinden %18 ila %40 arasında gümrük vergisi alınacaktır.
Kararda kitap veya benzeri yayınlar için bu oran şimdilik %0 olarak belirlenmiş olup bu defa bu istinanın da oldukça istismara açık olduğu düşünülmektedir.
Örneğin bir dönem Ülkemizde de moda olan kitap veya dergi ekinde CD vb ürünler hediye verilmek suretiyle ucuz olan ürünün yanında daha pahalı olan ürün hediye (promosyon) olarak verilmiş ve bu suretle iki ürünün KDV oranı arasındaki farktan çıkar sağlanma yoluna gidildiği görülmüştür. Benzeer şekilde kitap veya benzeri yayınlar için bu orannın %0 olarak belirlenmiş olması aktörlerin dikkatini celbedebilir ve yakın zamanda örneğin bilgisayar dergisi ekinde promosyon olarak verilen şarj kablosu ithal edilebilir.