Enflasyon düzeltmesi; işletmelerin, enflasyon durumunu mali tablolarında göstermek ve haklarının değişmesine karşı koruma sağlamak amacıyla düzeltme katsayısı ile, ilgili değerlerin enflasyonun etkisine karşı güncellemesidir. Enflasyon iyileştirmesi işlemi sadece bilanço üzerinde, parasal olmayan aktif ve pasif kalemleri içerir. Gelir tablosu ve diğer mali tablo kalemleri enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz.
2023 enflasyon düzeltmesi kapsamında aşağıdaki öz sermaye kalemleri düzeltmeye tabi tutulabilecektir.
- Sermaye
- Hisse Senetleri İhraç Primleri
- Hisse Senedi İptal Karları
- Yasal Yedekler
- Statü Yedekleri
- Olağanüstü Yedekler
- Özel Fonlar
- Sermaye Düzeltmesi Olumlu ve Olumsuz Farkları
Bazı öz sermaye kalem değerleri ise ulusal para biriminin değişimine karşı güncellenmeyecek, düzeltilmiş bilançoda yer almayacaktır. Enflasyon düzeltmesi işlemleri nedeniyle oluşan ve vergiye konu edilmeyecek olan geçmiş yıl kar veya zarar hesabına aktarılarak kapatılacak olan hesaplar aşağıdaki gibidir.
- Vergi Usul Kanunu (VUK) Madde 280/A-1[3] uyarınca oluşan fon hesabı,
- VUK’un geçici 31 ve 32 nci maddesi uyarınca oluşturulan yeniden değerleme değer artış fonu hesapları,
- VUK Mükerrer 298/ç uyarınca hesaplanan yeniden değerleme değer artış fonları,
- Gelir Vergisi Kanununun geçici 85, 90 ve 93 üncü maddeleri kapsamında varlık barışı uygulamaları nedeniyle oluşturulan fon hesapları,
- 5811 sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun kapsamında varlık barışı nedeniyle oluşturulan fon hesabı,
- 6111, 6736, 7143, 7326 sayılı Kanunlar kapsamında, işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtianın kayda alınmasına ilişkin olarak oluşturulan karşılık hesapları.
Bu hesaplardan sermayeye ilave edilmesi mümkün olanlardan sermayeye eklenmiş olanları sermaye artışı olarak dikkate alınmayacak ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacaktır. Enflasyon düzeltmesi genellikle parasal olmayan aktif ve pasif kıymetler için kullanılır, parasal olan sermaye artışlarına ait miktarlar bu tür varlıkların dışında kalır.
Yeni yayınlanan enflasyon düzeltmesi tebliğ taslağında emtiaya ilişkin stok düzeltmesi” için oluşturulan karşılık hesaplarının düzeltme sonrası bilançoda yer alacağı açıkça düzenlenmiştir. Bu demek oluyor ki enflasyon düzeltmesi işlemleri kapsamında torba hesaba aktarılarak silinecek yada ortaklara vergisiz olarak dağıtılacak olan vergisel fonlar 2024 yılı bilançosunda yer alabilecektir. 2023 yılı içerisinde kapatılmayan bu hesaplar bir sonraki yıl enflasyon düzeltmesi yapılabileceği için daha avantajlı bir durum söz konusu oluyor.
Fon dağıtım işlemi yapılırken İşletmeler, genel kurul veya ortaklar kurulu kararı almayı tercih edebilirler. Bu, daha fazla şeffaflık ve yönetim sağlar ve tüm hissedarların veya ortakların onayını gerektirebilir.