Bülten: 2020/09 KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN VE NAKDİ ÜCRET DESTEĞİNDEN FAYDALANAN İŞÇİLER İÇİN İŞVERENE PRİM TEŞVİKİ MECLİSTE

14.07.2020 tarihinde AK Parti Millet Vekillerince hazırlanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulan Kanun teklifi İşsizlik Sigortası Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişikliği içermektedir.

Sunulan teklifte, kısa çalışma ödeneğinden ve nakdi ücret desteğinden faydalanan işverenlere prim desteği ile beraberinde, Soma’da işten çıkarılan ve kıdem tazminatları ödenmeyen maden işçilerinin kıdem tazminatlarının Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu tarafından ödenmesini, kısa çalışma ödeneğinin sektörel olarak ayrı ayrı başvuru süresinin uzatılmasına Cumhurbaşkanı’na yetki verilmesini, işten çıkış yasağı sürecinde bazı işten çıkış durumlarının istisna kapsamına alınmasını ve 01.07.2020 tarihinden itibaren yürülüğe giren 50’den az çalışanı ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile kamuya ait işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğünün ertelenmesini içermektedir.

Meclise sunulan kanun teklifinin 3. Maddesinde 4447 sayılı Kanuna eklenmek istenen Geçici 26. Madde ile; 01.07.2020 tarihinden önce kısa çalışma başvurusu yapmış özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden faydalanan sigortalılarla sınırlı olmak üzere, kısa çalışmayı sonlandırmaları ve aynı işyerinde haftalık normal çalışma saatlerine dönmeleri durumunda, 31.12.2020 tarihini geçmemek üzere kısa çalışmanın son bulduğu ayı takip eden aydan itibaren üç ay süreyle, 5510 sayılı Kanunun 82. maddesi uyarında belirlenmiş prime esas kazanç alt sınırı(asgari ücret veya bazı sektörlerde belirlenen taban ücret) üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı, her ay bu işverenlerin SGK ya ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilemk suretiyle işverene destek sağlamaktadır.

Görüleceği üzere destek için 01 Temmuz tarihi milad olarak alınmış ve bu tarihten önce kısa çalışmaya başvurmuş işverenleri kapsayan bir düzenleme olmuştur.

Teklif maddesinin devamında ise yine 01.07.2020 tarihinden önce nakdi ücret desteğinden yararlandırılan sigortalının normal çalışma düzenine geçmesi halinde söz konusu destekten aynı süre ile faydalandırılabileceği belirtilmiştir.

Verilecek desteğin miktarı, kısa çalışma ödeneği alınan toplam günlerin aylık ortalaması ile sınırlandırılmıştır. Aynı şekilde nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar içinde nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısı ile sınırlandırılmış durumdadır.

Diğer bir husus ise bu destekten faydalanılan sigortalılar için aynı ayda farklı bir destek, indirim ve teşvikten faydalanılamamaktadır.

Kanun teklifinin aynı şekilde yasallaşması halinde uygulamanın nasıl olacağı, hesaplamaların ve bildirimlerin nasıl yapılacağı merak konusu iken, uygulamanın SGK üzerinden asgari ücret desteğinin hesaplandığı şekilde sistem tarafından hesaplanması ve işverenin ödemesi aşamasında prim borçlarından mahsup edilmesi şeklinde olması Mali Müşavirlerin ve insan kaynakları çalışanlarının beklentilerine de karşılık olacağı kanaatindeyiz.

Örneğin, insan kaynakları çalışanı tarafından verilecek aylık prim ve hizmet beyannamesinde sigortalı herhangi bir teşvikten faydalandırılmamış ve aynı zamanda bu sigortalı kısa çalışma döneminde kısa çalışma ödeneğinden faydalanmış ise SGK tarafından destek hesaplamasında dikkate alınarak hesaplaması yapılabileceği düşüncesindeyiz.

Çokça yaşanan sıkıntılardan birisi ise, işveren tarafından pandemi ücretsiz izinli olarak aylık prim ve hizmet bildirgesinde beyan edilen sigortalıların ilgili dönemleri için, ayrıca işveren sistemi üzerinden ikinci bir bildirim yapılması kimi işverenler tarafından zamanında yerine getiremediği ve bu nedenle bildirim için tanınan sürenin geçirilmesinden kaynaklı, çalışanların alması gereken ücret desteklerini alamamalarına, dolayısı ile mağduriyetlere sebebiyet vermiştir. Bu nedenle pandemi döneminde aylık prim ve hizmet bildirgelerinde eksik gün nedenleri pandemi ücretsiz izinli olarak beyan edilen çalışanların nakdi ücret desteklerini alabilmeleri için, ya ikinci bir bildirime gerek olmaksızın aylık prim ve hizmet bildirgesinde beyanlar dikkate alınarak ödemelerinin yapılması yada işverenlere gereye doğru işveren sisteminde daha önce aylık prim ve hizmet bildirgelerinde beyan edilen beyanları ile örtüşecek şekilde bilgi girişi yapabilmelerine imkan tanınması gerekmektedir. Aksi takdirde bu süreçte hak kayıplarının ve mağduriyerlerin artacağına hiç kuşku yoktur.

Share: