06.11.2021 tarih ve 31651 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7341 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun” ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile vergi kanunlarında ve vergi ile ilgili diğer kanunlarda bir kısım değişiklik ve düzenlemeler yapılmış olup söz konusu değişiklik ve düzenlemeler konu başlıkları itibariyle aşağıdaki gibidir;
1- Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklik
Bilindiği üzere Türkiye İhracatçılar Meclisi, ihracatçıları örgütlendirmek suretiyle ihracatı artırmak ve dış ticaretin ülke menfaatine uygun olarak gelişmesini sağlamak üzere, özel bütçeye sahip ve tüzel kişiliği haiz olarak kurulan ihracatçı birliklerinin koordinasyonunu sağlamak, ihracatçıların sorunlarının çözümüne yönelik çalışmalarda bulunmak, dış ticaretin ülke menfaatine uygun olarak gelişmesine yardımcı olacak çalışmalar yapmak ve ihracatçıları en üst düzeyde temsil etmek üzere, ihracatçı birliklerinin üst kuruluşu olan özel bütçeye sahip ve tüzel kişiliği haiz bir kurumdur.
Nitekim 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile, ihracatçıları örgütlendirmek ve işbirliğini geliştirmek suretiyle ihracatı artırarak ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak üzere ihracatçı birlikleri ile Türkiye İhracatçılar Meclisinin kuruluşu, işleyişi, görevleri, organları, gelirleri, harcamaları ve denetimleri ile üyelerinin hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları düzenlenmiştir.
Bahsi geçen 5910 sayılı Kanun’un 18’inci maddesinin (6) numaralı fıkrası gereğince, mal ve hizmet ihracatçılarının finansman ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sağlamak ve teminat yetersizliği içinde olan ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin ortaklığında kurulan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi’nin sermayesine eklenmek üzere, ihracat işlemleri üzerinden FOB bedelin onbinde üçüne kadar Ticaret Bakanlığınca belirlenen oranda ek nispi ödeme kesintisi yapılmakta olup hizmet sektörleri için İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi’nin sermayesine eklenmek üzere, on altı yaşından büyükler için uygulanan aylık asgarî ücretin on katına kadar Ticaret Bakanlığınca yıllık cirolara göre belirlenen tutarda ilave yıllık aidat tahsil edilmektedir.
7341 sayılı Kanun’un 12’nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıda belirtilen yeni bent eklenmiştir.
“p) 18/6/2009 tarihli ve 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 18 inci maddesi kapsamında ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla kurulan kurumlar.”
Böylece, 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 18’inci maddesi kapsamında ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla Türkiye İhracatçılar Meclisin’in ortaklığında kurulan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi vergiden muaf tutulmuştur.
2- Gelir Vergisi Kanunu’nda Yapılan Değişiklik
7341 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesinin (5) numaralı fıkrasında yer alan “(1) bendi” ibaresi “(1) ve (p) bentleri” şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan bu değişiklikle, önceki bölümde değinilen ve 7341 sayılı Kanun’un 12’nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen (p) bendi ile vergi muafiyeti kapsamına alınan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi’nce elde edilen Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesinin (1) ve (4) numaralı fıkralarında belirtilen kazançları üzerinden tevkifat yapılmayacağı hüküm altına alınmıştır.
3- Katma Değer Vergisi Kanunu’nda Yapılan Değişiklik
Bilindiği üzere, 3065 KDV Kanunu’nun 17’nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (e) bendi gereğince Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 7’nci maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri katma değer vergisinden müstesna tutulmaktadır.
KDV Kanunu’nun 17/4-e maddesinde mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 7/1-24 maddesine atıf yapılmış olup mülga 5422 sayılı Kanun’un 7/1-24 maddesinde yer alan hüküm şu an yürürlükte bulunan 5520 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) bendinde yer almaktadır.
7341 sayılı Kanun’un 6’ncı maddesi ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17’nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (e) bendinde yer alan “Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin (24) numaralı bendinde” ibaresi “5520 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (l) ve (p) bentlerinde” şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan bu değişiklikle, KDV Kanunu’nun 17/4-e maddesinde Kurumlar Vergisi Kanunu’na yapılan atıf yeniden düzenlenmiş olup ayrıca 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 18’inci maddesi kapsamında ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin ortaklığında kurulan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi’nin kredi teminatı sağlama işlemleri katma değer vergisinden müstesna tutulmuştur.
4- Damga Vergisi Kanunu’nda Yapılan Değişiklik
Bilindiği üzere, Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisinden müstesnadır. Tablonun “V-Kurumlarla ‘ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (22) numaralı fıkrasında ise 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (l) ve (p) bentlerinde belirtilen kurumların kredi teminatlarına ilişkin işlemlerinde düzenlenen kâğıtların damga vergisinden istisna olduğu belirtilmiştir.
7341 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun “V-Kurumlarla ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (22) numaralı fıkrasında yer alan “Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin 24 numaralı bendinde” ibaresi “13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (1) ve (p) bentlerinde” şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan bu değişiklikle, İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi’nin kredi teminatlarına ilişkin işlemlerinde düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisna tutulmuştur.
5- Harçlar Kanunu’nda Yapılan Değişiklik
7341 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 123’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi” ibaresi “Kredi Garanti Fonu Anonim Şirketi ve 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde belirtilen kurumlar” şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan bu değişiklikle İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi tarafından kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin işlemler (yargı harçları hariç) Harçlar Kanunu’nda yazılı harçlardan müstesna tutulmuştur.
6- Çek Kanunu’nda Yapılan Değişiklik
7341 sayılı Kanun’un 16’ncı maddesi ile 5941 sayılı Çek Kanunu’nun geçici 3’üncü maddesinin beşinci fıkrası kapsamında üzerindeki yazılı keşide tarihinden önce çeklerin ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına ilişkin düzenlemede yer verilen sürenin, bu aşamada mevcut uygulamayı devam ettirerek “31/12/2021” tarihinden “31/12/2023” tarihine kadar uzatılmıştır.
Buna göre 31/12/2023 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı mümkün değildir.
7- Serbest Bölgeler Kanunu’nda Yapılan Değişiklik
7341 sayılı Kanun’un 7’nci maddesi ile 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’na aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 4 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçici 2 nci madde uyarınca ilk kez faaliyete geçecek serbest bölgelerde, işleticilerin serbest bölgelerin işletilmesi ile ilgili faaliyetlerden elde ettikleri kazançları, 30 yılı geçmemek ve Ticaret Bakanlığınca kendilerine verilecek ilk faaliyet ruhsatında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu istisna, münhasıran alım satım veya depo işletmeciliği faaliyet ruhsatı sahibi kullanıcılardan elde edilen kazançlar ile 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Ge/ir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini kapsamaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
Yapılan bu değişiklikle, işletici şirketlerin serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesi ile ilgili faaliyetlerden elde ettikleri kazançlarının 30 yılı geçmemek üzere gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulmasına yönelik düzenleme yapılmıştır,
Bu yolla yeni serbest bölge kurulabilmesi teşvik edilerek yeni serbest bölgelerin kuruluşunda alt ve üst yapı yatırım taahhüdü altına giren işletici şirketlerin üstlendiği finansal risklerin hafifletilmesi için yatırım dönüş hızının artırılması ve iç verim oranının yükseltilmesi amaçlanmıştır.
8- 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nda yapılan Değişiklikler.
7341 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi ile 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanununun 46 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Meslek kuruluşu üyelerine; sadece kayıtlı olduğu meslek kuruluşu ile sınırlı kalmak kaydıyla Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanı üzerinden, üyelerin adı soyadı, sicil numarası ile sabit iş yeri olanların iş yeri adresi bilgilerini içeren listeye erişim yetkisi verilir. Elde edilen kişisel veriler, sadece meslek kuruluşu organlarında görev almak isteyen adayların bu kuruluşların üyelerine ulaşabilmeleri amacıyla kullanılabilir. Bu veriler 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununa aykırı olarak kullanılamaz, aktarılamaz veya başka bir şekilde işlenemez.”
Yapılan bu değişiklikle esnaf ve sanatkarlar meslek kuruluşları üyelerine kuruluşun üye listesine erişim yetkisinin verilmesi imkanı sağlanmıştır.
9- Diğer Bazı Değişiklikler
– Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi komite üyelikleri ile Türkiye esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi komite üyeliklerinin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uygun hale getirilmesi için gerekli ibare değişiklikleri yapılmıştır.
– Kaçakçılık suçlarına konu eşya ve araçların tasfiye işlemlerinin uygulanmasında yaşanan bazı sorunların giderilmesine yönelik 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmıştır.
7341 sayılı Kanun metni ektedir.