Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 02.3.2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelik” 02.6.2019 tarihinde yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğe göre, yapı ruhsatına tabi her türlü yapım işinde, müteahhitlerin ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterliliklerine göre sınıflandırılarak yetki belgesi numarası almaları, bu numaraların yapı ruhsatında, yapı kullanma izin belgesinde ve yapım işleri sözleşmelerinde kullanılması zorunludur.
Tek parselde bodrum katı dışında en çok iki katlı ve toplam yapı alanı 500 metrekareyi geçmeyen yapılarda, yapı sahibine geçici yetki belgesi numarası verilmesi ve 5 yılda bir defa olması şartıyla parsel sahibi kendi yapısını inşa edebilir.
Yapı müteahhitliğinin ortak girişimce üstlenilmesi halinde, her bir ortağın ve ayrıca ortaklığın ayrı ayrı İl Müdürlüklerinden yetki belgesi numarası almaları gerekir.
Şirketlerin unvan veya tür değiştirmeleri halinde, bildirim yükümlülüğü dahilinde önceki yetki belgesi numarası tahsis edilir.
Yetki belgesi grupları A, B, C, D, E, F, G, H ve geçici olarak belirlenmiştir. Bu gruplar mesleki ve teknik yeterlikler (MTY) ile ekonomik ve mali yeterlikler (EMY) esas alınarak oluşturulmuştur.
Yetki belgesi numarası başvurusu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine yapılır. Başvuruda aranan belgeler aşağıda belirtilmiştir.
- Başvuru formu,
- Sanayi ve ticaret odasından başvuru yılı içinde alınmış kayıt belgesi,
- Noter tasdikli imza beyannamesi veya imza sirküleri,
- Şirketin son durumunu gösterir ticaret sicil gazeteleri,
- Ekonomik ve mali yeterliğin sağlandığına dair Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) veya Yeminli Mali Müşavir (YMM) Ekonomik ve Mali Yeterlilik Bildirim Formu,
- Banka referans mektubu,
- Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, ortalama yıllık usta işgücü ve teknik personel yeterliliğinin sağlandığına ilişkin SMMM veya YMM tarafından düzenlenen Mesleki ve Teknik Yeterlilik Bildirim Formu,
- Yetki belge numarası alınmasını engelleyen hallerin bulunmadığına dair, başvuran tarafından imzalanmış Sicil Durumu Beyannamesi,
YETERLİKLER
A- Ekonomik ve mali yeterlik :
1- Rasyolar
- Cari oran (dönen varlıklar/kısa vadeli yabancı kaynaklar) en az 0,50 olmalıdır.
- Öz kaynak oranı (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,10 olmalıdır.
- Kısa vadeli banka borçları/öz kaynaklar oranı 0,75’ten küçük olmalıdır.
2- Banka referans mektubu : Bankadaki kullanılmamış kredisi veya mevduat tutarının, gerekli asgari iş deneyim tutarının % 5’inden az olmadığının tevsiki gerekir.
3- İş hacmini gösteren belgeler :
Başvuru sahibinin toplam cirosu veya müteahhitlik işleriyle ilgili cirosunun asgari iş deneyim tutarına oranı, A, B, C, D, E grupları için en az % 20, F grubu için % 10 olması gerekir.
B- Mesleki ve teknik yeterlik :
1- İş deneyim belgeleri
- Gerçek ve tüzel kişilerin yapım işlerinde benzer iş grupları listesinin “B Üst yapı (Bina) işleri” başlığı altındaki I, II, III Grupları kapsamında yaptığı işlerle ilgili olarak deneyimini gösteren iş bitirme, iş denetleme ve iş yönetme belgeleri, iş deneyimi olarak kabul edilir.
- Yapımla ilgili hizmet işlerinden elde edilen belgeler değerlendirmeye alınmaz.
- Şahıs şirketi ortaklarının (komanditer ortak hariç) şirketten ayrılmaları halinde, şirket adına düzenlenmiş olan iş bitirme belgesi ayrılan ortakların hisseleri oranında şahsi iş deneyimi olarak değerlendirilir. Bu belgelerin şirket adına kullanılmasında belge tutarı değerlendirilirken ayrılan ortakların hisselerine isabet eden tutar belge toplamından düşülür.
2- İş gücü belgeleri
- Usta :Başvuranın işveren veya alt işveren olarak istihdam ettiği ortalama yıllık usta iş gücü yeterliğinin sağlanması gerekir. Ustalık belgesi almış olanlar ile mesleki ve teknik eğitim okullarından mezun olup diploma ve ustalık belgelerinde belirtilen dallarda çalıştırılanlar usta iş gücü sınıfında sayılır.
- Teknik personel : Mimar ve mühendisler ile tekniker, yüksek tekniker ve teknik öğretmenler teknik personel iş gücü sınıfında sayılır.
C- Eşik değerler :
Yapım işleri eşik değerleri 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 8’inci maddesine göre belirlenmektedir. 01.02.2019 tarihinden itibaren yapım işlerinde uygulanan eşik değer 60.742.537 TL’dir. Yetki belgesi gruplarında eşik değerlerin belli oranı kadar iş deneyim tutarı aranılmaktadır. Örneğin A grubu yetki belgesi alabilmek için yapım işleri eşik değerinin iki katını geçen tutarda iş deneyim belgesi tutarı gerekmektedir.
Yetki belgesi gruplarında aranan şartlar aşağıdaki tabloda özet olarak gösterilmiştir. Anlaşılabilir olması açısından Yönetmelikte geçen bazı ayrıntılara yer verilmemiştir.
MÜTEAHHİT YETKİ BELGESİ GRUPLARI*
| A | B | C | D | E | F | G | H | ||
| EMY | CARİ ORAN (DV/KVYK) (en az) | 0,50 | 0,50 | 0,50 | 0,50 | 0,50 | 0,50 | aranmaz | aranmaz |
| EMY | ÖZ KAYNAK ORANI (ÖK/AKTİF) (en az) | 0,10 | 0,10 | 0,10 | 0,10 | 0,10 | 0,10 | aranmaz | aranmaz |
| EMY** | KISA VADELİ BANKA BORÇLARI/ÖZ K. (en fazla) | 0,75 | 0,75 | 0,75 | 0,75 | 0,75 | 0,75 | aranmaz | aranmaz |
| EMY | BANKA REF. MEKTUBU (iş den.tutarının en az) | 5% | 5% | 5% | 5% | 5% | 5% | gerekir*** | aranmaz |
| EMY | CİRO | 24.297.014,80 | 17.007.910,36 | 12.148.507,40 | 8.099.004,93 | 4.049.502,47 | 607.425,37 | aranmaz | aranmaz |
| MTY** | USTA İŞ GÜCÜ (ortalama yıllık en az) | 50 | 24 | 12 | 9 | 6 | 3 | 1 kişi | aranmaz |
| MTY** | TEKNİK PERSONEL İŞ GÜCÜ (ortalama yıllık en az) | 8 | 6 | 3 | 2 | 2 | 1 | 1 kişi | aranmaz |
| MTY | İŞ DENEYİM TUTARI (rakamları aşmalı)**** | 121.485.074,00 | 85.039.551,80 | 60.742.537,00 | 40.495.024,67 | 20.247.512,33 | 6.074.253,70 | 4.251.977,59 | aranmaz |
| İŞ
ÜSTLENME ***** |
YAPI YAKLAŞIK MALİYETİ (rakamları aşamaz) | sınır yok | 85.039.551,80 | 60.742.537,00 | 40.495.024,67 | 20.247.512,33 | 9.111.380,55 | 6.377.966,39 | 1.417.325,86 |
| * Tablo yapım işleri eşik değeri 60.742.537 TL üzerinden hesaplanmıştır, eşik değer güncellendiğinde tablonun da güncellenmesi gerekir. |
| ** 02.3.2022 tarihine kadar uygulanmaz.
*** Mimar ve mühendis gerçek kişilerden ve % 51 hissesi 5 yıldır bunlara ait olan tüzel kişilerden istenmez. |
| **** Son 15 yıl içinde alınan iş deneyim belgelerinden en yüksek tutarlı olanının iki katı veya (bunun 3 katını aşmamak şartıyla) eğer daha büyükse son 5 yıl içinde bitirilen işlerin toplam tutarıdır. |
| ***** 02.9.2019 tarihinde yürürlüğe girer. |
Hüseyin DEMİR
Yeminli Mali Müşavir