7193 Sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 21.11.2019 tarihinde TBMM’de kabul edilmiş olup söz konusu Kanun’un Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmasını müteakip Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
Kanun yürürlüğe girmezden evvel içeriğindeki hususlar konu başlıkları itibariyle ayrı ayrı değerlendirilecek olup, bu Bültenimizde 7193 sayılı Kanun ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunda yapılan iki önemli değişiklik aşağıda özetlenmiştir.
1) Gelir vergisi tarifesine yeni bir dilim eklenerek, 500.000 lirayı geçen gelirler için gelir vergisi oranı %40’a çıkartılmıştır
7193 Sayılı Kanun’un 17’nci maddesiyle, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesi yeniden düzenlenmiş, maddede yapılan değişiklik ile gelir vergisi tarifesine yeni bir dilim ve bu yeni dilime isabet eden %40 oranı eklenmiştir.
Böylece mevcut tarifenin ilk dört dilimi aynen korunmak suretiyle tarifeye eklenen beşinci dilim ile 500.000,00 TL (dahil) ve üzeri gelir elde edenlerin, gelirlerinin bu tutarı aşan kısmının %40 oranında vergilendirilmesi öngörülmüştür.
Bahsi geçen 103’üncü maddedeki tarifenin eski ve yeni hali karşılaştırılmalı tablo halinde aşağıdaki gibidir;
| Dilim | Eski Hali | Yeni Hali | ||
| 1. | 18.000 TL’ye kadar | 15% | 18.000 TL’ye kadar | 15% |
| 2. | 40.000 TL’nin 18.000 TL’si için 2.700 TL, fazlası | 20% | 40.000 TL’nin 18.000 TL’si için 2.700 TL, fazlası | 20% |
| 3. | 98.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL), fazlası | 27% | 98.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL), fazlası | 27% |
| 4. | 98.000 TL’den fazlasının 98.000 TL’si için 22.760 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL’den fazlasının 148.000 TL’si için 36.260 TL), fazlası | 35% | 500.000 TL’nin 98.000 TL’si için 22.760 TL, (ücret gelirlerinde 500.000 TL’nin 148.000 TL’si için 36.260 TL), fazlası | 35% |
| 5. | – | 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 163.460 TL (ücret gelirlerinde 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 159.460 TL), fazlası | 40% | |
Diğer taraftan 7193 sayılı Kanun’un Yürürlük başlıklı 53. Maddesinde, bu düzenlemenin 01/01/2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanacağı belirtilmiştir.
Ancak yine 7193 sayılı Kanun’un 22. Maddesi ile de 193 sayılı Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 91- 1/1/2019-31/12/2019 tarihleri arasında elde edilen ücret gelirlerine, bu maddeyi ihdas eden Kanunla 103’üncü maddede yapılan değişiklik öncesi tarife uygulanır.………………”
Buna göre 2019 yılı vergilendirme döneminde elde edilen ücret gelirleri haricindeki diğer gelir unsurlarına, diğer bir ifadeyle 01/01/2019-31/12/2019 tarihleri arasında elde edilen (ücret dışındaki) diğer gelir unsurlarına yukarıdaki tablonun sağ sütununda yer alan yeni tarife uygulanacaktır.
01/01/2019-31/12/2019 Tarihleri arasında elde edilen ücret gelirlerine ise yukarıdaki tablonun sol sütununda yer alan eski tarife uygulanacaktır. Diğer bir ifadeyle, yeni tarife 1 Ocak 2020 tarihinden sonra elde edilen ücret gelirlerine uygulanacaktır.
Yapılan bu değişiklikle yüksek gelir elde edenlerden daha fazla vergi alınması sağlanmış, mevcut tarifenin ilk dört dilimi aynen korunmak suretiyle 500.000,00 TL’ye kadar gelir elde eden grupların vergi yüklerinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Ancak 500.000,00 TL ve üzerinde gelir elde edenlerin gelirlerinin 500.000,00 TL’yi aşan kısmı için %35 yerine %40 oranında vergi alınması amaçlanmıştır.
Örneğin, ticari kazanç sahibi bir mükellef (Kanunun bu haliyle yayımlanması halinde) 2019 yılında elde edip 2020 yılı Mart ayında beyan edeceği 1.000.000,00 TL tutarındaki ticari kazanç/matrah için;
– Eski düzenlemeye göre, bu tutarın 98.000 TL’si için 22.760 TL ve 902.000,00 TL’si için 315.700,00 TL olmak üzere toplamda (22.760 + 315.700,00) = 338.460,00 TL vergi ödeyecekken,
– Yeni düzenlemeye göre, bu tutarın 98.000 TL’si için 22.760 TL ve fazlası için (902.000,00 x 0,40) = 360.800,00 TL olmak üzere toplamda 383.560,00 TL vergi ödeyecek,
– Böylece aynı mükellef aynı tutardaki gelir için (383.560,00 – 360.800,00)= 45.100,00 TL daha fazla vergi ödeyecektir.
– Sonraki her bir 1.000.000,00 TL tutarındaki matrah için bu fark 50.000,00 TL olacaktır.
Diğer bir ifadeyle çok kazanan mükellef, eski tarifeye nazaran daha çok vergi ödemiş olacaktır.
2) Gelir vergisi tarifesinin 4’üncü gelir diliminde yer alan tutarın (500 bin TL’nin) üzerinde ücret geliri elde edenlerin beyanname vermesi zorunlu hale getirilmiştir
7193 Sayılı Kanun’un 15’nci maddesiyle, 193 sayılı Kanunun 86’ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (b) alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
| Eski Hali | Yeni Hali |
| b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (4962 sayılı Kanunun 17/D maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 07.08.2003)
(birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil) |
“b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan ücretler
(birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birinciden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı ve birinci işverenden alınan dâhil ücret gelirleri toplamı 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dâhil),” |
Yapılan bu değişiklikle beyannameli mükellefiyetin artırılması, yüksek gelir gruplarından
daha fazla vergi alınması amaçlanmıştır.
Bu kapsamda tevkif suretiyle vergilendirilen ücret tutarları ve bu tutarlar üzerinden tevkif edilen vergilerin, yıllık beyanname sayesinde matrah ve sair unsurlarının kontrolünün sağlanmasını teminen; tek veya birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, bu gelirleri toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde ücret gelirlerin yıllık beyanname ile beyan etmeleri zorunluluğu getirilmiştir.
Böylece,
– Tek işverenden alınan tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri toplamının 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (500.000 TL) aşması halinde bu gelirler beyan edilecektir.
– Birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden aldıkları ücret gelirleri toplamı, 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2019 yılı için 40.000 TL) aşması halinde bu gelirler önceden olduğu gibi beyan edilecektir.
– Birden fazla işverenden tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden aldıkları ücret gelirleri toplamının, 103’üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2019 yılı için 40.000 TL) aşmaması; ancak, bu ücreti ile ilk işverenden alınan ücret geliri toplamının 103’üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (500.000 TL) aşması halinde de bu gelirler beyan edilecektir.
7193 sayılı Kanunun Yürürlük başlıklı 53. Maddesine göre bu düzenleme de 1/1/2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe gire